Antalya Geçit Hakkı Davası Avukatı I Avukat Yasemin Mataracı,Antalya Avukat.

Site Menüsü-1

Linkler

Site Haritası

Geçit Hakkı Davası

Zorunlu Geçit Hakkı Davası

Gayrimenkul Hukuku Sayfası için Tıklayınız

YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
2008/8718 E.N , 2008/10201 K.N.

İlgili Kavramlar

GEÇİT HAKKI

İçtihat Metni

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02.08.2005 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 20.03.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı C...... T...... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı, maliki olduğu 29 parselden yine maliki olduğu 31 parsele geçmek için davalılara ait 30 parsel sayılı taşınmazda 31 parsel lehine geçit hakkı kurulmasını istemiştir.

Mahkemece, davacıya ait 31 parsel yararına 30 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.

Hükmü, davalı C...... T...... temyize getirmiştir.

Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 747. maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir.Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyacı veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir.

Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir.

Mahkemece, uygun geçit yeri saptanırken öncelikle taraf yararlarının gözetilmesi gerekir. Zira, geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının subjektif arzularına göre değil objektif esaslara uygun belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.

Uygun güzergah saptanırken, aleyhine geçit kurulan taşınmazın kullanım bütünlüğü bozulmamalıdır. Taşınmazın kullanım bütünlüğünün bozulmasının zorunlu olduğu hallerde bu husus gerekçelendirilerek geçit hakkı tesisi edilmelidir.

Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak, özellikle tarım alanların nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu miktarı aşan bir yol verilecekse bunun gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.

Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliğine uygun atanacak bilirkişiler aracılığı ile objektif kriterler esas alınarak belirlenmelidir. Saptanacak bedel hükümden önce depo ettirilmeli, şayet dava tarihi ile hüküm tarihi arasında taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş ve bu sürede de geçit için öngörülen bedel davanın daha başında belirlenmişse, bu bedelin ödenmesine karar verilmesi halinde, mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olunacağı durumlarda hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak davranışları önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.

Kurulan geçit hakkının Medeni Kanunun 748/3. maddesi uyarınca Tapu Siciline kaydı da gereklidir.

Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır.

Bu ilkeler ışığında somut olaya bakıldığında;

Dava, gene yola ulaşma ihtiyacı nedeniyle değil de davacının kendisine ait iki ayrı parsel arasında yer alan davalılara ait 30 parsel numaralı taşınmaz üzerinden davacıya ait parsellere geçişi sağlar nitelikte geçit hakkı kurulması istemiyle açılmıştır.
Böyle bir istemle geçit hakkı tesisi yasaya uygun düşmez. Yasanın tanımadığı ve kurmadığı nitelikte bir hak yargı yoluyla tesis edilemeyeceği gibi istemin reddine karar verilecek yerde yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ:
Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı C...... T......'nin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 16.09.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

............................................................................................................................

GECİT HAKKINDA -TALEBE BAĞLILIK KURALI İZLENMESİ

YARGITAY
14. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2008/5273
KARAR NO: 2008/5811

KARAR TARİHİ: 5 MAYIS 2008 PAZARTESİ

ÖZET:

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 18.04.2003 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davacının diğer davalılar hakkındaki davasının reddi ile dahili davalı AU hakkındaki davasının kabulüne dair verilen 14.11.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR

Dava, 251 parsel yararına 252 ve 282 parseller üzerinden genel yola bağlantı amacıyla geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir.

Davalı parsel malikleri, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, 251 parsel maliki davacının yargılama aşamasında satın alarak malik olduğu 281 parsel yararına davaya dahil edilmesi suretiyle taraf olan 283 parsel üzerinden geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.

Hükmü, davacı temyiz etmiştir.

Davacının mahkemeye sunduğu 20.10.2005 tarihli dilekçesi içeriği itibariyle temyiz talebine ilişkin bulunduğu gibi, gerekli temyiz harcıda yatırıldığından anılan dilekçe her ne kadar sonuç bölümünde hükmün onanması istemini içermekte ise de, temyiz dilekçesi olarak nitelendirilmiştir.

Yukarıda söylendiği gibi dava Türk Medeni Kanunu´nun 747. madde sine dayanılarak açılmıştır. Gerçekten, incelenen paftasından davacının 251 parselinin genel yolla bağlantısı olmadığı, kısaca mutlak geçit ihtiyacı içerisinde bulunduğu görülmektedir. Bu tür davalarda amaç genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yolla ihtiyacını karşılamayan taşınmazın genel yola kesintisiz ulaşmasını sağlamaktır.

Davacının yargılama aşamasında 281 parsel sayılı taşınmazı satın alarak malik olması 251 parsel sayılı taşınmazın geçit ihtiyacını karşılamaz. Esasen davacı, 251 parsel sayılı taşınmazı hakkındaki davasından vazgeçmiş, davasını sonradan malik olduğu 281 parsele hasretmiş değildir.

Taleple bağlılık kuralına göre bu durumda mahkemece yapılması gereken iş; 251 parsel yararına davacının sonradan malik olduğu 281 parsel üzerinden akdi geçit irtifakı kurmak üzere davacıya mehil vermek, bu işlem yapıldıktan sonra 251 parsel üzerine 281 ve 283 parseller üzerinden geçit hakkı tesis etmekten ibarettir. Davacının talep ve davası olmadığı halde 281 parsel üzerinden 283 parsel aleyhine geçit kurulması doğru olmadığından karar bozulmalıdır.

SONUÇ:
Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 05.05.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Hizmetlerimiz hakkında daha ayrıntılı bilgi almak ve hukuksal konularda görüşmek için iletişim bilgilerimize Tıkayınız.

Yorumlar - Yorum Yaz

Site Menüsü-2

Basında Biz